دیدگاه خانوارهای محلی پیرامون پیامدهای اجتماعی احداث سد بهشت‌آباد در حوزه مبدأ

احداث سدها به منظور ذخیره‌سازی و انتقال آب بین حوزه‌ای یکی از راهکارهای سیاست‌گذاران به منظور مدیریت چالش کمبود آب در دهه‌های اخیر است، اما این راهبرد می‌تواند منجر به پیامدهای منفی اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی گردد. هدف این مقاله بررسی دیدگاه خانوارهای روستایی و شهری محلی در مورد پیامدهای اجتماعی حاصل از احداث سد بهشت‌آباد و انتقال آب بین‌حوزه‌ای است. این پژوهش در حوزه آبخیر بهشت‌آباد واقع در استان چهارمحال و بختیاری انجام شد و جوامع محلی که به طور مستقیم تحت تأثیر سد قرار می‌گیرند موردمطالعه قرار گرفت. در این مطالعه پیمایشی، با استفاده از روش نمونه‌گیری چند مرحله‌ای 200 خانوار از 3514 خانوار منطقه انتخاب شدند و داده‌ها با استفاده از پرسشنامه و مصاحبه ساختاریافته گردآوری گردیدند. از دید جوامع محلی احداث سد موجب افزایش مهاجرت که منجر به حاشیه‌نشینی در اطراف شهرها شده، تضعیف مشارکت بین خانوارهای محلی و افزایش آسیب‌پذیری معیشت‌ها، به‌ویژه در فعالیت‌هایی همچون زراعت، باغداری، دامپروری و خدمات مرتبط و افزایش قیمت زمین در مناطق تحت تأثیر احداث سد خواهد شد، هرچند به اعتقاد برخی از افراد، احداث سد سبب ایجاد مشاغل گوناگونی خواهد شد. این دیدگاه‌ها به طور معنی‌داری تحت تأثیر سن پاسخگو، میزان تحصیلات، تعداد فرزندان و تعداد دام خانوارها بود. این نشان می‌دهد که پاسخگویان که دارای سن بالاتر، تعداد دام سبک بیشتر و تعداد فرزند بیشتری بودند تأثیر احداث سد را منفی‌تر و افرادی که دارای سطح تحصیلات بالاتری بودند دید مثبت‌تری نسبت به احداث سد داشتند.